Giai đoạn năm 2025-2030 là thời kỳ “chín muồi” của chuyển đổi số ở Việt Nam, trong đó dữ liệu số có vai trò rất quan trọng thúc đẩy kinh tế số nhanh, bền vững.

Tận dụng hiệu quả nguồn dữ liệu được xác thực

“Trong giai đoạn 2025-2030, Việt Nam đứng trước một bước ngoặt quan trọng của quá trình chuyển đổi số. Sau những năm nỗ lực xây dựng nền tảng hạ tầng công nghệ và số hóa dữ liệu, chúng ta đã bước đầu thu thập được lượng thông tin khổng lồ về công dân, hành chính công, y tế, giáo dục…

Tuy nhiên, thách thức lớn hiện nay là làm sao tận dụng hiệu quả nguồn dữ liệu này để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số, bởi “dữ liệu không được kiểm chứng chỉ là rác, dữ liệu đã xác thực mới là vàng”, ông Huy Nguyễn - người sáng lập Phygital Labs cho biết.

Trước khi khởi nghiệp tại Việt Nam, ông Huy Nguyễn đã có nhiều năm làm quản lý cấp cao tại Google. Theo ông, trong vài năm tới, kinh tế số Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội.

Về thị trường số, dựa trên khối lượng dữ liệu phong phú về người dùng, hoạt động kinh tế - xã hội là điều kiện tuyệt vời để phát triển các dịch vụ số sáng tạo, nhắm đúng nhu cầu và cá nhân hóa sản phẩm.

Khi dữ liệu được xác thực, lọc nhiễu, các doanh nghiệp, cơ quan Chính phủ có thể triển khai mô hình AI, phân tích Big data giúp dự đoán xu hướng, tối ưu vận hành, nâng cao trải nghiệm khách hàng, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh.

Bên cạnh đó, khi kho dữ liệu số khổng lồ được bảo chứng về độ chính xác, sẽ thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo nên hệ sinh thái khởi nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ tài chính, giáo dục số, y tế số…

Ông Nguyễn Ngọc Hòa - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM cho biết, các doanh nghiệp đều nhận thức được phải chuyển đổi số trên nhiều lĩnh vực, ngành nghề vì kinh tế số là xu hướng phát triển trong tương lai. Trong diễn đàn kinh tế TPHCM năm 2024 đã ra đời Trung tâm cách mạng công nghiệp 4.0, sẽ hoạt động mạnh mẽ trong năm 2025.

Trung tâm này sẽ là nơi gặp nhau của cung và cầu trong quá trình chuyển đổi số nói riêng và chuyển đổi công nghiệp nói chung. Các nhà cung cấp sẽ đến giới thiệu những giải pháp chuyển đổi số khác nhau như logicstic, công nghệ, quản trị nguồn nhân lực, xử lý môi trường… Ngược lại, các doanh nghiệp sẽ tìm đến trung tâm để đặt hàng về nhu cầu chuyển đổi số để kết nối.

“Chúng tôi rất mong muốn trung tâm này ngoài việc kết nối cung - cầu, giới thiệu những giải pháp dùng chung, có thể áp dụng cho 2-3 doanh nghiệp. Điều này giúp chia sẻ chi phí, tăng tính khả thi cho hoạt động chuyển đổi số, thúc đẩy kinh tế số phát triển”, ông Hòa cho biết.

Anh Đặng Thái Dương, ngụ tại thành phố Thủ Đức, đang làm việc trong lĩnh vực thương mại điện tử nhấn mạnh, với xu hướng phát triển của kinh tế số, có đến 80% các doanh nghiệp suy nghĩ tới việc bán hàng trên các sàn thương mại điện tử và qua phát trực tuyến.

KOC (viết tắt từ Key Opinion Consumer, người tiêu dùng chủ chốt) trở thành lực lượng bán hàng mới, reviewer và livestream đang dần trở thành 1 môn học chính thức trong các trường đại học. Cũng theo anh Dương, việc sử dụng AI (trí tuệ nhân tạo) và Big Data (dữ liệu lớn) sẽ càng phổ biến hơn. “AI hiện tại và tương lai đóng góp 90% năng suất lao động, trở thành công cụ không thể thiếu với giới làm văn phòng”, anh Dương chia sẻ.

Thách thức

Bên cạnh các cơ hội, việc phát triển kinh tế số tại Việt Nam cũng đi kèm với những thách thức. Ông Nguyễn Văn Tạo, CEO Công ty Cổ phần VNetwork nhấn mạnh đến nguy cơ về an ninh mạng, an toàn trực tuyến.

Trong năm 2024, VNetwork ghi nhận đến hơn 360.000 cuộc tấn công từ chối truy cập dịch vụ vào các khách hàng doanh nghiệp của họ, cao hơn 72.000 cuộc so với năm 2023.

Ông Tạo đưa ra 8 nguy cơ, thách thức khi phát triển kinh tế số, đặc biệt đối với doanh nghiệp từ việc tấn công mã độc tống tiền, rò rỉ và đánh cắp dữ liệu, lừa đào trực tuyến, tấn công chuỗi cung ứng, tin giả và deepfake, tấn công hệ thống Internet vạn vật, nguy cơ gián điệp mạng…

Trong khi đó, ông Huy Nguyễn nhấn mạnh đến chất lượng, độ tin cậy dữ liệu: “Dữ liệu chưa được xác thực, thiếu cơ chế bảo đảm tính toàn vẹn, minh bạch sẽ dẫn đến quyết định sai lầm, lãng phí nguồn lực”. Bên cạnh đó, khung pháp lý, quyền riêng tư, hạ tầng, nhân lực cũng là thách thức lớn với Việt Nam khi tích hợp, xử lí dữ liệu ở quy mô lớn.

Về giải pháp, theo ông Huy Nguyễn, Việt Nam cần tăng cường xác thực dữ liệu, ứng dụng blockchain, AI để quản lý vòng đời dữ liệu; phát triển khung pháp lý về dữ liệu, ban hành chính sách chi tiết về quyền sở hữu, chia sẻ dữ liệu liên ngành, đi kèm biện pháp chế tài nghiêm khắc với các hành vi xâm phạm.

Song song đó, các doanh nghiệp, cơ quan nhà nước phối hợp để tạo môi trường thử nghiệm (sandbox) cho các mô hình khai thác dữ liệu mới, tạo bệ phóng cho startup công nghệ.

“Nhìn chung, giai đoạn 2025-2030 sẽ là thời kỳ “chín muồi” của chuyển đổi số Việt Nam. Nếu giải quyết tốt bài toán xác thực, bảo đảm chất lượng dữ liệu, chúng ta sẽ chuyển hóa kho thông tin khổng lồ thành “vàng” - nguồn lực thiết thực để bứt phá, thúc đẩy kinh tế số tăng trưởng nhanh và bền vững”, ông Huy Nguyễn chốt lại.

https://laodong.vn/kinh-doanh/bien-du-lieu-so-thanh-vang-thuc-day-kinh-te-so-ben-vung-1447627.ldo

ĐĂNG LÊ (báo lao động)