Lao động biển thiếu trầm trọng

Ông Phan Thanh An, ngư dân tại khu phố An Đức 1 (thị trấn Cửa Tùng, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị) sở hữu một tàu đánh bắt xa bờ. Trước đây, mỗi chuyến ra khơi, ông cần từ 12-15 lao động, đảm bảo tần suất đi biển 5-6 chuyến mỗi tháng. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, do khan hiếm lao động, tàu của ông chỉ có thể hoạt động cầm chừng vài chuyến, còn lại phải neo bờ.

Không chỉ riêng tàu cá của ông An, nhiều tàu cá khác ở thị trấn Cửa Tùng cũng trong tình trạng tương tự. Cạnh thị trấn Cửa Tùng, không ít tàu cá của ngư dân huyện Gio Linh đang nằm bờ. Ông Hồ Văn Hoàn (xã Trung Giang, huyện Gio Linh) có một tàu cá lớn được đóng mới theo Nghị định 67. Để có chiếc tàu này, ông Hoàn đã vay ngân hàng 20 tỉ đồng, nhưng bây giờ việc trả nợ gặp khó khăn vì không thể ra khơi.

“Hiện tại, do thiếu lao động, tàu của tôi thường xuyên phải nằm bờ. Chúng tôi đang mang trên vai một khoản nợ lớn, nhưng tàu không hoạt động được thì không biết lấy gì để trả. Đây là một bài toán khó mà chúng tôi chưa tìm ra lời giải” - ông Hoàn chia sẻ.

Tàu đánh bắt xa bờ và trung bờ cần nhiều lao động nên gặp khó khăn vì thiếu nhân lực. Hiện nay, vùng biển bãi ngang cũng gặp tình trạng này. Trước đây, một xuồng đi biển ở vùng bãi ngang có ba người, nay chỉ còn hai, thậm chí có xuồng chỉ một người.

Theo ông Hồ Xuân Thùy, Phó Chủ tịch UBND xã Gio Hải (huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị), nguồn lao động biển ngày càng khan hiếm vì thanh niên trong độ tuổi lao động chủ yếu đi xuất khẩu lao động hoặc vào các tỉnh phía Nam tìm việc làm.

“Thu nhập từ nghề biển tại địa phương bấp bênh, không đủ trang trải cuộc sống, dẫn đến nguồn nhân lực ngày càng hụt. Chúng tôi đang tìm cách tuyên truyền, vận động và đề xuất các chính sách phù hợp để giữ chân lao động” - ông Hồ Xuân Thùy cho biết.

Cần chính sách để giữ chân lao động nghề biển

Tại tỉnh Quảng Trị có hơn 2.500 phương tiện đánh bắt hải sản, nhưng chỉ khoảng 100 tàu có chiều dài từ 12-15m là đảm bảo được lao động. Đối với tàu trên 15m đánh bắt xa bờ, tình trạng thiếu lao động rất nghiêm trọng, nhiều tàu gần như không thể hoạt động.

Theo thống kê của cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị, để đảm bảo hoạt động khai thác biển, tỉnh cần trên 6.000 lao động, nhưng số lao động hiện có chỉ đáp ứng một phần nhỏ. Phần lớn các tàu cá buộc phải thuê lao động từ các tỉnh khác, khiến chi phí tăng cao.

Việc ngư dân không thể ra khơi cũng làm giảm nguồn nguyên liệu của ngành chế biến hải sản, ảnh hưởng dây chuyền đến toàn bộ nền kinh tế ven biển.

Ông Nguyễn Hữu Vinh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị - nhấn mạnh, việc thiếu lao động tác động trực tiếp đến sản lượng và hiệu quả khai thác, đồng thời ảnh hưởng đến công tác bảo vệ chủ quyền biển đảo. Thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ tập trung phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương ven biển, tập trung tuyên truyền các quy định về Luật Thủy sản năm 2017 cũng như các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu EC. Tập trung xây dựng kế hoạch đào tạo nghề cho lao động ở địa phương, đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào khai thác thủy sản.

“Chúng tôi đang phối hợp với chính quyền địa phương tập trung tuyên truyền, triển khai các chính sách hỗ trợ lao động nghề biển, đồng thời ứng dụng công nghệ lái tự động, công nghệ bảo quản chế biến sau thu hoạch, công nghệ cơ giới hóa hoạt động khai thác trên biển, nhằm tăng hiệu quả của đánh bắt, nâng cao giá trị và tạo điều kiện sức hấp dẫn cho lao động của địa phương” - ông Nguyễn Hữu Vinh nói.