Khoảng trống nhà ở xã hội

Anh Nguyễn Văn Lâm, 35 tuổi, là công nhân tại Khu công nghiệp Tam Thăng, Quảng Nam. Hơn 10 năm nay, anh cùng vợ và hai con nhỏ sống trong căn phòng trọ rộng chưa đầy 15m2 tại xã Tam Thăng, TP Tam Kỳ. Mỗi tháng, ngoài tiền thuê trọ gần 1,5 triệu đồng, gia đình anh còn phải gánh thêm tiền điện, nước và các chi phí sinh hoạt khác, khiến cuộc sống luôn trong tình trạng chật vật. “Chúng tôi mong có một căn NƠXH để an cư, nhưng đến giờ vẫn chưa có cơ hội. Dự án thì nghe nói nhiều, nhưng triển khai quá chậm. Thủ tục vay vốn lãi suất ưu đãi để mua NƠXH của Nhà nước (thông qua gói tín dụng 120.000 tỉ đồng) khó tiếp cận vì nhiều thủ tục, điều kiện rườm rà” - anh Lâm chia sẻ.

Hiện nay, Quảng Nam có hơn 140.000 CNLĐ, trong đó phần lớn là người ngoại tỉnh hoặc từ các huyện xa đến làm việc, phải thuê trọ trong những khu nhà xuống cấp, chật hẹp.

Mặc dù tỉnh đặt mục tiêu xây dựng 14.700 căn NƠXH đến năm 2025, nhưng đến nay, mới và chỉ có 200 căn của khu nhà ở công nhân Công ty Panko Tam Thăng (Tam Kỳ) hoàn thiện, đưa vào sử dụng. Còn lại cả 3 dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp đang triển khai đều gặp vướng mắc kéo dài.

Tương tự, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao chỉ tiêu cho tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2030 phải thu hút, xây dựng 6.300 căn NƠXH. Trong đó, 1.500 căn giai đoạn 2022-2025 và 4.800 căn giai đoạn 2026-2030. Tuy nhiên, hiện tỉnh vẫn chưa có NƠXH cho người thu nhập thấp, dù số lượng công nhân, viên chức, lao động làm việc trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp có CĐCS thuộc quản lý của LĐLĐ tỉnh lên đến 115.000 người.

Ông Trần Phước Hiền - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi - nhấn mạnh, việc xây dựng NƠXH tại Quảng Ngãi là rất cần thiết vì nhu cầu rất lớn nhằm tạo những điều kiện tốt nhất cho CNLĐ thu nhập thấp tiếp tục làm việc tại tỉnh.

Doanh nghiệp và chính quyền đều gặp khó

Theo ông Lê Văn Dũng - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, một loạt dự án khu nhà ở thu nhập thấp ở Quảng Nam đã kéo dài nhiều năm qua tiến độ rất ì ạch, chưa hoàn thiện, gồm: Công ty CP Tư vấn nông nghiệp nông thôn và dịch vụ thể thao du lịch STO (Điện Bàn), với 6 block chung cư 1.176 căn; dự án của Công ty TNHH Bất động sản châu Âu (Điện Bàn), gồm nhà ở chung cư và nhà ở liền kề với 469 căn; dự án nhà ở công nhân xã Tam Hiệp (Núi Thành) của Công ty CP Danatol gồm 600 căn…

Lãnh đạo Quảng Nam phân tích, khó khăn thứ nhất là do quy trình, thủ tục đất đai còn chồng chéo, vướng mắc, một số nội dung quy định không phù hợp với thực tiễn, khiến địa phương gặp khó. Thứ hai, là một số nơi có đất đai phù hợp để triển khai xây dựng NƠXH nhưng nguồn lực để đầu tư còn nhiều khó khăn (doanh nghiệp không mặn mà trong đầu tư các dự án NƠXH vì vốn đầu tư bỏ ra lớn, thời gian thu hồi vốn chậm, lợi nhuận không cao, thủ tục rườm rà). Vướng mắc thứ ba là điều kiện thu nhập của CNLĐ hiện nay vẫn chưa đủ để sở hữu NƠXH, dù cho mức giá NƠXH thấp hơn so với những nơi khác.

Áp dụng nhiều ưu đãi cho dự án NƠXH

Trước thực trạng này, chính quyền tỉnh Quảng Nam đang nỗ lực tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn, từ hỗ trợ giải phóng mặt bằng, ưu đãi thuế cho nhà đầu tư đến đơn giản hóa thủ tục cho người lao động đăng ký mua nhà.

Tháng 12.2024, Quảng Nam đã thông qua Nghị quyết quy định cơ chế hỗ trợ thực hiện dự án đầu tư xây dựng NƠXH trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2030. Theo đó, Quảng Nam sẽ dành khoảng 416 tỉ đồng hỗ trợ 100% kinh phí thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật đất đai; tạo quỹ đất sạch, để chủ đầu tư xây dựng NƠXH; hỗ trợ 50% kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi dự án (trừ hệ thống hạ tầng kỹ thuật bên trong tòa nhà), nhưng không quá 10 tỉ đồng/dự án. Tỉnh cũng miễn phí, lệ phí làm thủ tục đầu tư như phí thẩm định nhiệm vụ, đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng dự án; thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, phòng cháy, chữa cháy...

Quảng Nam cũng triển khai nhiều giải pháp nhằm đảm bảo NƠXH có giá bán, cho thuê phù hợp với khả năng chi trả của hộ gia đình có thu nhập thấp tại khu vực đô thị, hộ nghèo khu vực nông thôn và công nhân, NLĐ.