I.

Trong số những tác giả đoạt giải thưởng Cuộc thi "Sáng tác văn học về đề tài công nhân, công đoàn" giai đoạn 2021 - 2023 do Tổng LĐLĐ Việt Nam phát động, Báo Lao Động là đơn vị thực hiện có một tác giả đặc biệt. Đó là nhà văn Đặng Huỳnh Thái. Khi tham gia cuộc thi, tác giả đã bước sang tuổi 85. Cầm trên tay bản thảo cuốn tiểu thuyết “Bể than Đông Bắc” tất cả thành viên hội đồng giám khảo đều bất ngờ về văn phong “vạm vỡ” (cách nói của nhà văn Dương Hướng - thành viên Hội đồng chung khảo) cũng như cách hành văn hiện đại, mạch lạc của một người viết ở độ tuổi bát tuần.

Tôi từng gặp và “phỏng vấn” ông rằng, làm thế nào mà ông vẫn đầy đủ bút lực để liên tiếp cho ra những tác phẩm đồ sộ đến vậy? Nhà văn Đặng Huỳnh Thái nói: “Viết lách mang lại cho tôi niềm vui lớn. Tôi từng viết truyện ký cho một số nhân vật và nhận thấy đây là thể loại rất phong phú. Càng viết tôi càng như trẻ ra và hưng phấn hơn. Đó là lý do vì sao tôi luôn yêu đời và tích cực tham gia các sự kiện về văn học, nghệ thuật khi có thể”.

Có một lý do mà ông nhấn mạnh, đó là: “Tôi không ngừng học tập, tiếp cận tri thức, trang bị thêm kiến thức cho mình. Tôi luôn cho rằng, học tập là một hành trình suốt đời - hành trình của hạnh phúc”.

Cũng trong cuộc thi này, còn có một tác giả đặc biệt khác. Đó là cây bút trẻ Nguyễn Phương Thúy, tác giả của truyện ngắn “Bán mặt trong lòng đất". Nguyễn Phương Thúy là người khuyết tật loại đặc biệt nặng 26 năm nay. Năm 12 tuổi, chị mắc bệnh hiểm nghèo và từ đó nằm liệt giường, không thể đi lại. Suốt 2 năm chạy chữa điều trị bệnh, chị có sự ủng hộ, động viên to lớn từ gia đình. Cô học sinh lớp 6 ngày ấy bắt đầu tập viết trở lại trong tư thế nằm ngửa, sức khỏe yếu.

Vượt lên nghịch cảnh, Nguyễn Phương Thúy đọc sách, báo, bắt đầu viết văn, thơ và tham dự nhiều cuộc thi văn học. Chị lấy bút danh Viên Nguyệt Ái, hiện là hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Phú Thọ. Tại Cuộc thi "Sáng tác văn học về đề tài công nhân, công đoàn", tác phẩm "Bán mặt trong lòng đất" của Nguyễn Phương Thúy lọt vào Chung khảo, gây xúc động với ban giám khảo.

Hai câu chuyện về một nhà văn lớn tuổi, một tác giả khuyết tật không còn khả năng đi lại ở cuộc thi viết về công nhân, công đoàn chính là những nguồn cảm hứng rất lớn đối với việc đọc, việc học hay rộng hơn đó chính là ngọn lửa truyền cảm hứng để tất cả cùng vượt lên nghịch cảnh, trau dồi, cập nhật kiến thức.

II.

Ngay trong phần mở đầu của bài viết “Học tập suốt đời”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhận định: “Học tập suốt đời để dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh vì lợi ích chung, để trở thành người có ích cho xã hội”. Đây là một chân lý.

Một xã hội với những con người ngừng học tập sẽ nhanh chóng tụt hậu, nhất là trong thời đại công nghệ số. Những biến chuyển về công nghệ và phương thức chuyển tải thông tin thay đổi rất nhanh. Sự phát triển tri thức của nhân loại như một chuyến tàu cao tốc mà “học tập suốt đời” chính là tấm vé để mỗi người bước lên con tàu ấy, để không ai bịt tụt lại phía sau.

Có thể nói, học tập là nền tảng của sự phát triển cá nhân và xã hội. Nếu như trước đây, việc học tập thường chỉ gắn liền với quãng thời gian trên ghế nhà trường, thì ngày nay, tri thức không ngừng thay đổi buộc con người phải liên tục trau dồi và làm mới mình. Học tập suốt đời không chỉ giúp con người hoàn thiện bản thân mà còn là chìa khóa giúp họ thích nghi với sự thay đổi của thị trường lao động, công nghệ và xu thế toàn cầu hóa.

Theo một báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), ước tính trong vòng 10 năm tới, 50% lực lượng lao động hiện tại sẽ cần được đào tạo lại để bắt kịp với sự thay đổi của công nghệ. Nhiều nghề nghiệp truyền thống có nguy cơ biến mất, trong khi những lĩnh vực mới đòi hỏi kỹ năng cao hơn sẽ xuất hiện. Điều này đặt ra yêu cầu bức thiết về việc không ngừng học tập, cập nhật tri thức để không bị tụt hậu.

Học tập suốt đời có những giá trị đối với sự phát triển bản thân. Học tập liên tục giúp con người rèn luyện tư duy phản biện, linh hoạt và sáng tạo hơn. Trong thời đại mà kiến thức thay đổi từng ngày, một tư duy cởi mở và khả năng tiếp thu cái mới chính là chìa khóa giúp mỗi cá nhân phát triển bền vững.

Học tập suốt đời không chỉ giúp mở rộng kiến thức mà còn giúp nâng cao kỹ năng chuyên môn, từ đó cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động. Một người có tinh thần học hỏi liên tục sẽ luôn có cơ hội thăng tiến, mở rộng mạng lưới quan hệ và tạo ra giá trị lớn hơn cho tổ chức của mình.

Xã hội ngày càng phức tạp và biến động, người học liên tục có thể dễ dàng thích ứng với những thay đổi và thử thách. Việc tích lũy kiến thức và kỹ năng mới giúp cá nhân nâng cao sự tự tin, giảm bớt áp lực khi đối diện với những biến động trong cuộc sống.

Không những thế, học tập suốt đời, khi trở thành trào lưu, một xã hội học tập sẽ tạo ra động lực phát triển xã hội. Một đất nước có lực lượng lao động ham học hỏi, liên tục trau dồi kiến thức sẽ có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, việc phổ cập tinh thần học tập suốt đời cũng góp phần xây dựng một xã hội tiến bộ, văn minh và phát triển bền vững.

Trong nền kinh tế tri thức, tri thức và kỹ năng là yếu tố cốt lõi quyết định năng suất lao động và sức cạnh tranh của quốc gia. Những quốc gia có chính sách khuyến khích học tập suốt đời thường có nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, có khả năng đổi mới sáng tạo cao và dễ dàng thích ứng với những thay đổi của thế giới.

Giáo dục và học tập là công cụ quan trọng giúp thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, giảm bất bình đẳng trong xã hội. Khi mỗi cá nhân đều có cơ hội tiếp cận tri thức và nâng cao kỹ năng, họ sẽ có điều kiện tốt hơn để tìm kiếm công việc phù hợp, cải thiện thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống.

III.

Trong những năm gần đây, tổ chức Công đoàn đã có nhiều giải pháp thúc đẩy học tập, thúc đẩy công nhân, người lao động không ngừng tìm tòi, sáng tạo. Từ học tập, họ đóng góp những ý tưởng mới, tạo ra những sản phẩm và dịch vụ cải tiến, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế và văn hóa.

Trong số 95 tấm gương công nhân tiêu biểu là Đảng viên vừa được Tổng LĐLĐ Việt Nam tổ chức lễ tuyên dương vừa qua, hầu hết là những tấm gương về sự tìm tòi, khám phá và tạo ra những sáng kiến làm lợi cho doanh nghiệp và đất nước.

Có thể kể đến anh công nhân Nguyễn Việt Thái (SN 1983). Vốn xuất thân từ một người lính với ý chí quyết tâm, sẵn sàng nhận mọi nhiệm vụ cấp trên giao phó, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, anh Thái đã khắc phục mọi khó khăn để theo học lớp Trung cấp điện và trở về làm công nhân tại Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Chè Tam Đường, Lai Châu.

Là công nhân trực tiếp sản xuất tại nhà máy chè, áp dụng những kiến thức đã được học, anh Thái đã tự tìm tòi, nghiên cứu nâng cấp, cải tiến các thiết bị máy móc và hệ thống điện. Trong đó, anh có thể thực hiện thành thạo việc quấn động cơ cháy khi quá trình sản xuất xảy ra sự cố. Khi mất điện đột xuất làm điện mất pha dẫn đến động cơ bị cháy không hoạt động được, anh đã quấn lại động cơ ngay tại nhà máy giúp cho dây chuyền sản xuất nhanh chóng trở lại hoạt động.

Từ khả năng xử lý sự cố này, mỗi năm đã giảm được chi phí cho công ty từ 20 - 30 triệu đồng. Từ thực tiễn lao động sản xuất, với sự đam mê, nhiệt huyết, anh Nguyễn Việt Thái đã có 2 sáng kiến đạt tiêu chuẩn OCOP, gồm: “Giải pháp cải tiến kỹ thuật băng tải chuyển động ra chè hệ thống máy tạo hình” và “Giải pháp mô hình phát triển sản phẩm thương hiệu Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Chè Tam Đường”. Trong đó, “Giải pháp cải tiến kỹ thuật băng tải chuyển động ra chè hệ thống máy tạo hình” đã tạo ra một thiết bị thay thế bằng 2 lao động sản xuất, giảm chi phí cho công ty 120 triệu đồng/năm.

Hay như câu chuyện của anh Trịnh Xuân Hảo, Trưởng Bộ phận Điện - Giàn FPU Đại Hùng 01 được điều hành bởi Chi nhánh Điều hành Dầu khí Trong nước (PVEP-POC). Anh Hảo làm việc tại PVEP-POC từ năm 2007 với vị trí thợ điện. Với tinh thần học hỏi, sau 5 năm, anh được bổ nhiệm làm Trưởng bộ phận Điện. Từ vị trí công việc và trách nhiệm của một đảng viên, Chi ủy viên, ngoài khuyến khích nhân viên phát huy sáng kiến sáng chế, anh Trịnh Xuân Hảo còn luôn không ngừng nghiên cứu và tích cực cải tiến hơn trong công việc.

Tích cực hưởng ứng và tham gia phong trào thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; tham gia các khóa học chuyên môn, tự học hỏi để nâng cao kiến thức nhằm phục vụ công việc thực tế. Bên cạnh đó anh Hảo luôn ý thức đúc kết, rút kinh nghiệm trong quá trình công tác để hoàn thiện hơn nữa chuyên môn.

Một trong những sáng kiến của anh Hảo là "Chuyển đổi cáp động lực 6,6KV từ máy phát điện tuabin khí RGT-B sang RGT-A" nhằm giải quyết bài toán tiết kiệm chi phí. Kết quả tiết kiệm khoảng 453.600 USD... “Mỗi lần hoàn thành một ca làm việc an toàn, mỗi khi một sáng kiến được áp dụng thành công, tôi lại cảm thấy yêu nghề hơn. Không phải chỉ vì thu nhập, mà còn vì cảm giác mình đang đóng góp được điều gì đó có ý nghĩa cho ngành Dầu khí, cho Tổ quốc”, anh Hảo tâm sự.

Học tập suốt đời không chỉ là một xu hướng mà còn là một yếu tố quan trọng giúp con người phát triển bản thân và đóng góp cho xã hội. Trong bối cảnh thế giới thay đổi không ngừng, việc duy trì tinh thần học tập liên tục sẽ giúp mỗi người mở rộng cơ hội, nâng cao năng lực và có một cuộc sống ý nghĩa hơn. Một xã hội đề cao việc học tập suốt đời cũng sẽ là một xã hội phát triển bền vững, tiến bộ và giàu có về tri thức. Chính vì vậy, mỗi chúng ta hãy coi việc học tập không phải là một nhiệm vụ, mà là một hành trình suốt đời để khám phá, trưởng thành và cống hiến.

Nói như nhà văn Đặng Huỳnh Thái, học tập suốt đời chính là một hành trình mang tên: Hạnh phúc.