TS Hoàng Ngọc Vinh kiến nghị, nên trả lương cứng cho GS, PGS, TS theo vị trí việc làm và thu nhập mềm từ thương mại hóa sản phẩm hoặc công trình bài báo.

GS, TS tại các đại học nhận thu nhập gần 100 triệu đồng/tháng

Hiện nay, tại nhiều trường đại học, giáo sư (GS), phó giáo sư (PGS) nhận thu nhập gần 100 triệu đồng/tháng, tiến sĩ (TS) thu nhập hàng chục triệu/tháng.

Chẳng hạn như tại Trường Đại học Bách khoa TPHCM, theo thống kê, tổng thu nhập trung bình của giảng viên sẽ dao động 35-45 triệu đồng/tháng đối với TS và 85 triệu đồng/tháng đối với PGS và GS.

Hay tại Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TPHCM), giảng viên có trình độ TS, kinh nghiệm trên 3 năm có thu nhập 35 triệu đồng/tháng; PGS 55 triệu đồng/tháng, GS 65 triệu đồng/tháng,...

Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, PGS.TS Đỗ Văn Dũng - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM cho biết, thu nhập của GS, PGS, TS hiện nay đến từ nhiều nguồn.

Thứ nhất là lương cơ bản cộng với khoản thu nhập tăng thêm do cơ chế tự chủ. Thứ hai là thù lao từ số giờ giảng dạy. Nguồn thu thứ ba đến từ nghiên cứu khoa học. Những giảng viên có khả năng nghiên cứu tốt, công bố bài báo quốc tế sẽ được nhận tiền thưởng, có trường thưởng lên đến hàng trăm triệu đồng cho mỗi bài báo.

“Ví dụ một giảng viên công bố 5 bài báo quốc tế trong một năm, họ có thể nhận khoảng 1 tỉ đồng, tức trung bình mỗi tháng gần trăm triệu đồng mà không cần dạy nhiều. Đây là lý do một số giảng viên có mức thu nhập cao như vậy” - PGS.TS Đỗ Văn Dũng nói.

Vị này cũng cho rằng, mức thu nhập như vậy là bình thường bởi các trường đại học thực hiện cơ chế tự chủ và phải cạnh tranh khốc liệt để thu hút nhân tài. Khi sở hữu đội ngũ giảng viên chất lượng cao, bao gồm nhiều PGS, TS, trường sẽ nâng cao danh tiếng, thu hút nhiều sinh viên và cải thiện vị thế trên bảng xếp hạng thông qua các công trình nghiên cứu khoa học, bài báo quốc tế.

Tuy nhiên, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM cho rằng, không phải PGS, TS trường nào cũng có mức thu nhập cao như vậy. Ở các trường nhỏ, đặc biệt là tại địa phương, thu nhập của họ có thể chỉ ở mức mười mấy triệu đồng mỗi tháng.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng cũng nhấn mạnh câu chuyện để đạt được học hàm, học vị, họ đã phải nỗ lực rất nhiều trong suốt quá trình nghiên cứu, giảng dạy và cống hiến. Đóng góp của họ không chỉ nằm ở các công trình nghiên cứu khoa học mà còn ở vai trò dẫn dắt, định hướng cho giảng viên trẻ. Giá trị của họ không thể đo đếm chỉ bằng tiền.

Kiến nghị trả lương cứng theo vị trí việc làm

Cùng chia sẻ về vấn đề này, TS Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ Giáo dục và Đào tạo - cho rằng, thu nhập GS, PGS, TS cao phản ánh một phần thực tế chất lượng giảng dạy, nghiên cứu, cũng như khả năng thu hút sinh viên, doanh nghiệp tài trợ hay hợp đồng nghiên cứu có thể mang lại thu nhập cao hơn cho giảng viên.

Tuy nhiên, thu nhập, lương chỉ là một thước đo, nhưng không phải lúc nào cũng thể hiện trọn vẹn giá trị thực sự của một nhà khoa học hay giảng viên.

“Nhìn chung, GS, PGS, TS có thu nhập cao là điều tốt nếu họ thực sự tạo ra giá trị thực cho xã hội và rất cần minh bạch, khách quan những đóng góp này” - ông Vinh nói.

Ông Vinh nhìn nhận, nghiên cứu khoa học mang lại giá trị cho xã hội nhưng không phải công trình, sản phẩm nghiên cứu nào cũng có thể thương mại hóa, trừ nghiên cứu phát triển công nghệ. Có sản phẩm đo bằng tiền nhờ thương mại hoá ở lĩnh vực kỹ thuật công nghệ, y sinh...

“Tại Việt Nam, việc đánh giá năng lực giảng viên chủ yếu thông qua số lượng bài báo khoa học (ISI, Scopus) hoặc đề tài nghiên cứu, nhưng chưa có cơ chế tốt để đánh giá giá trị thực tế của sản phẩm nghiên cứu" - ông Vinh phân tích.

Từ thực tế này, ông Vinh cho rằng, nên trả lương cứng cho GS, PGS, TS theo vị trí việc làm và thu nhập mềm từ thương mại hóa sản phẩm hoặc công trình bài báo. Trường đại học nơi bổ nhiệm GS, PGS có thể đánh giá KPI (Key Performance Indicators) để trả lương hoặc đưa ra khỏi vị trí GS, PGS sau 3 năm nếu KPI thấp, sinh viên không hài lòng và không đóng góp giá trị cho nhà trường cũng như cho xã hội.

“Hiện nhiều trường đại học ở Việt Nam thu nhập chủ yếu từ học phí của người học, vì thế việc trả lương cao hẳn cho GS, PGS, TS không phản ánh hết ý nghĩa và trách nhiệm của họ trong nghiên cứu khoa học và công nghệ.

Một số trường vì không có GS nên rất muốn trả thù lao cao để thu hút để lấy tiếng nhằm thu hút sinh viên, nhờ danh GS để kiếm hợp đồng nghiên cứu... hơn là đóng góp thực giá trị cho nhà trường và xã hội” - TS Vinh nêu thực tế.

https://laodong.vn/giao-duc/luong-giao-su-tien-si-khong-the-do-dem-chi-bang-tien-1474587.ldo

VÂN TRANG (BÁO LAO ĐỘNG)