Việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả không chỉ là yêu cầu của Chính phủ mà còn là trách nhiệm xã hội của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi xanh và phát triển bền vững đang là xu thế tất yếu.

Trong khuôn khổ khảo sát sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Đoàn công tác của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội vừa có cuộc làm việc tại một số địa phương như TP Hồ Chí Minh, Long An và Đồng Nai. Tại đây, nhiều doanh nghiệp đã đưa ra các kiến nghị thiết thực, đồng thời cũng cho thấy những nỗ lực đáng ghi nhận trong việc thực thi các giải pháp tiết kiệm năng lượng.

Tại Đồng Nai, theo đại diện Sở Công Thương, trong thời gian qua, tỉnh đã tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền và hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện tiết kiệm điện theo chỉ thị của Chính phủ và Bộ Công Thương. Cụ thể, các doanh nghiệp phải xây dựng kế hoạch tiết kiệm điện, chỉ định người quản lý năng lượng, tiến hành kiểm toán năng lượng và ban hành quy chuẩn sử dụng điện cho từng phân xưởng.

Năm 2024, tổng sản lượng điện tiết kiệm trên địa bàn đạt 176.842kWh - tương đương hơn 2,1% tổng sản lượng tiêu thụ, là con số minh chứng cho hiệu quả bước đầu từ sự vào cuộc của các doanh nghiệp. Đáng chú ý, trong một giờ hưởng ứng chiến dịch Giờ Trái đất 2025, một công ty tại Đồng Nai đã tiết giảm đến 650kWh - một kết quả đến từ việc chủ động theo dõi và điều chỉnh hoạt động sử dụng điện hợp lý.

Không chỉ dừng lại ở các biện pháp hành chính, một số doanh nghiệp đã có bước đi bài bản và lâu dài hơn. Công ty CP ICD Tân Cảng Long Bình chia sẻ, doanh nghiệp đã phát động các phong trào tiết kiệm điện nội bộ, thay thế hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED, lắp đặt cảm biến ánh sáng và tối ưu hóa hệ thống làm mát tại kho lạnh, kho mát. Những giải pháp nhỏ, nhưng đồng bộ này giúp tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành, đồng thời kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm thiểu phát thải ra môi trường.

Một điểm sáng khác là Công ty TNHH Saitex International Đồng Nai - đơn vị được đánh giá cao về thực hành tiết kiệm năng lượng. Từ khi xây dựng nhà máy, công ty đã chọn vật liệu đạt chuẩn công trình xanh LED, sử dụng mái phản quang và hệ thống thông gió tự nhiên. Hiện doanh nghiệp đang vận hành khoảng 15.000 tấm pin mặt trời, vừa phục vụ sản xuất vừa góp phần giảm phát thải khoảng 2.000 tấn CO2 mỗi năm.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận những rào cản trong việc mở rộng các mô hình tiết kiệm năng lượng, đặc biệt là dịch vụ năng lượng (ESCO). Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) cho biết, từng hợp tác thử nghiệm mô hình ESCO với 6 hệ thống máy nước nóng NLMT, đem lại hiệu quả vượt kỳ vọng. Song, đến nay mô hình này vẫn chưa có cơ chế pháp lý rõ ràng, khiến việc bàn giao tài sản cho khách hàng gặp khó khăn. EVNSPC kiến nghị cần sớm bổ sung quy định về cơ chế hoạt động, phạm vi đầu tư và hình thức sở hữu tài sản của doanh nghiệp ESCO.

Đáng chú ý, trong lĩnh vực công nghiệp - nơi tiêu thụ năng lượng khổng lồ - vấn đề tài chính tiếp tục là rào cản lớn.

Công ty CP Đầu tư Thành Châu (Tập đoàn PPJ Group) cho biết, dù đã giảm được 19% điện năng trên mỗi đơn vị sản phẩm và có kế hoạch chuyển đổi sang năng lượng sạch, nhưng chi phí đầu tư ban đầu rất lớn. Việc tiếp cận vốn vay ưu đãi còn hạn chế, giá thiết bị tiết kiệm năng lượng vẫn cao là những thách thức mà các doanh nghiệp phải đối mặt.

Trong bối cảnh Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đang được sửa đổi, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn có thêm cơ chế khuyến khích cụ thể như ưu đãi thuế, tín dụng xanh và hỗ trợ kỹ thuật từ Nhà nước. Việc doanh nghiệp thực hiện tiết kiệm năng lượng không chỉ là giảm chi phí, mà còn là hành động thiết thực vì môi trường và lợi ích quốc gia.

Tiết kiệm năng lượng phải trở thành trách nhiệm xã hội, chứ không chỉ là nghĩa vụ pháp lý. Doanh nghiệp cần trở thành lực lượng tiên phong trong quá trình này - vì một nền kinh tế xanh và phát triển bền vững.

https://laodong.vn/doanh-nghiep-doanh-nhan/doanh-nghiep-can-di-dau-trong-tiet-kiem-nang-luong-1484523.ldo

Minh Quang (BÁO LAO ĐỘNG)