Đây là một phẩm chất quý giá được hun đúc từ truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết và ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam. Phẩm chất này không chỉ là kim chỉ nam trong mọi hành động của quân đội mà còn là một giá trị nhân văn sâu sắc, làm nên bản sắc đặc biệt của QĐNDVN - một quân đội của dân, do dân và vì dân.

Tính dân tộc, tính nhân dân và bản chất cách mạng của Quân đội nhân dân Việt Nam

Trong lịch sử Việt Nam, tinh thần yêu nước và ý thức cộng đồng đã sớm hình thành và trở thành nền tảng cho sự ra đời của các lực lượng vũ trang. Từ thời kỳ Văn Lang - Âu Lạc đến các triều đại Lý, Trần, Lê, Nguyễn, tinh thần “lấy dân làm gốc” luôn là kim chỉ nam trong việc tổ chức và xây dựng lực lượng quân sự. Tuy nhiên, các lực lượng vũ trang thời phong kiến, dù có nhiều chiến công hiển hách, vẫn mang bản chất giai cấp phong kiến, phục vụ cho lợi ích của tầng lớp phong kiến thống trị.

Phải đến khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, lực lượng vũ trang Cách mạng mang một bản chất hoàn toàn mới - bản chất của giai cấp công nhân, đồng thời mang tính dân tộc và tính nhân dân sâu sắc. Đồng thời, tư tưởng, nền tảng của lực lượng vũ trang Cách mạng đã được đặt ra, với mục tiêu không chỉ đấu tranh giành độc lập dân tộc mà còn bảo vệ quyền lợi của nhân dân, mang lại cuộc sống tự do, hạnh phúc cho toàn dân.

Ngày 22.12.1944, Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân - tiền thân của QĐNDVN - được thành lập theo Chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngay từ khi ra đời, quân đội đã mang trong mình sứ mệnh “từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu”. Điều này không chỉ thể hiện qua lời thề dưới lá cờ đỏ sao vàng của 34 chiến sĩ đầu tiên mà còn được chứng minh qua hành động cụ thể trong suốt chiều dài lịch sử. Những chiến sĩ ấy, từ những ngày đầu gian khó, đã sẵn sàng hy sinh tất cả để bảo vệ nhân dân, giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc.

Phẩm chất “Vì nhân dân quên mình” không chỉ là một khẩu hiệu mà trở thành giá trị cốt lõi, là ngọn lửa dẫn đường cho mọi thế hệ cán bộ, chiến sĩ QĐNDVN. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội”.

QĐNDVN, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, là sự kết tinh của tinh thần yêu nước, ý chí Cách mạng và lòng trung thành tuyệt đối với nhân dân. Quân đội ta không chỉ là đội quân chiến đấu mà còn là đội quân lao động, là lực lượng xây dựng và phát triển đất nước, luôn đồng hành và đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết trong mọi hoàn cảnh, từ thời chiến đến thời bình.

Trong các cuộc kháng chiến, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc

Trong suốt chiều dài lịch sử, QĐNDVN đã ghi dấu ấn sâu đậm qua những chiến công hiển hách, từ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ đến bảo vệ biên giới và thực hiện nghĩa vụ quốc tế. Mỗi chiến thắng của quân đội ta đều gắn liền với sự hy sinh to lớn của các chiến sĩ, những người đã không tiếc máu xương để bảo vệ nhân dân, bảo vệ Tổ quốc.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, hình ảnh những chiến sĩ Điện Biên “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” đã trở thành biểu tượng bất diệt của lòng yêu nước và tinh thần hy sinh vì dân.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, những chiến sĩ Trường Sơn với “chân trần, chí thép” đã vượt qua muôn vàn khó khăn, hiểm nguy để Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Họ không chỉ chiến đấu vì độc lập, tự do mà còn vì hạnh phúc của từng người dân, từng gia đình trên mảnh đất Việt Nam.

Như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Đồng bào biết rằng, các chiến sĩ trong bộ đội ai cũng có cha mẹ anh em, ai cũng có gia đình thân thích. Nhưng họ đã hy sinh tiểu gia đình của họ, họ đã không ngại rời cha mẹ, bỏ quê hương ra xông pha bom đạn để phụng sự đại gia đình dân tộc, gồm cả gia đình của mỗi đồng bào. Do đó, nhân dân ta biết ơn và yêu mến bộ đội”.

Ngay cả trong thời bình, phẩm chất “Vì nhân dân quên mình” vẫn tiếp tục được phát huy. Trong những năm gần đây, hình ảnh những người lính không quản ngại khó khăn, gian khổ, luôn có mặt ở những nơi nguy hiểm nhất để cứu dân trong thiên tai, dịch bệnh đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng nhân dân.

Khi đại dịch COVID-19 bùng phát, các chiến sĩ QĐNDVN đã không ngần ngại hy sinh lợi ích cá nhân, nằm bờ, ngủ bụi, nhường doanh trại cho người dân cách ly. Hay trong những trận bão Yagi, sạt lở đất kinh hoàng vừa qua càn quét các tỉnh miền Bắc, QĐNDVN tiếp tục là lực lượng tiên phong, bất chấp hiểm nguy để cứu dân, thậm chí hy sinh cả tính mạng để bảo vệ nhân dân.

Những tấm gương hy sinh anh dũng của các chiến sĩ QĐNDVN, từ thời chiến đến thời bình, đã trở thành minh chứng sống động cho phẩm chất “Vì nhân dân quên mình”. Họ chính là hiện thân của tinh thần yêu nước, lòng nhân ái và ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam.

Phát huy phẩm chất “Vì nhân dân quên mình” trong thời đại mới

Phẩm chất “Vì nhân dân quên mình” không chỉ là một giá trị đạo đức cao đẹp mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Nó thể hiện tinh thần trách nhiệm, lòng yêu thương và sự hy sinh vì cộng đồng - những giá trị cốt lõi làm nên bản sắc văn hóa Việt Nam.

Phẩm chất, lý tưởng này không chỉ giúp QĐNDVN chiến thắng mọi kẻ thù mà còn giúp quân đội ta chiếm trọn niềm tin yêu của nhân dân, trở thành chỗ dựa vững chắc của toàn dân. Trong bối cảnh thời đại mới, khi đất nước đang đối mặt với nhiều thách thức mới như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh phi truyền thống, phẩm chất “Vì nhân dân quên mình” của QĐNDVN càng trở nên quan trọng. Đây không chỉ là kim chỉ nam cho mọi hành động của quân đội mà còn là nguồn cảm hứng để toàn dân đoàn kết, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Để phát huy phẩm chất này, cần tiếp tục giáo dục, bồi dưỡng tinh thần yêu nước, trách nhiệm và ý thức phục vụ nhân dân cho mọi cán bộ, chiến sĩ. Đồng thời, cần tạo điều kiện để quân đội tiếp tục gắn bó mật thiết với nhân dân, luôn là chỗ dựa vững chắc cho nhân dân trong mọi hoàn cảnh, sẵn sàng “Hy sinh tất cả vì Tổ quốc Việt Nam... làm cho nước Việt Nam trở thành một nước Dân chủ, Độc lập, Tự do, ngang hàng với các nước dân chủ trên thế giới” như lời khẳng định trong sách "Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân" do Viện Lịch sử quân sự Việt Nam (Bộ Quốc phòng) xuất bản.