Ngân hàng Nhà nước đề xuất luật hóa quy định ưu tiên thu giữ tài sản bảo đảm, giúp ngân hàng xử lý nợ xấu nhanh hơn và hạn chế tranh chấp kéo dài.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có tờ trình đề nghị xây dựng luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD), trong đó đề xuất luật hóa quy định ngân hàng được ưu tiên thu giữ tài sản bảo đảm. Đây là một trong những giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn trong xử lý nợ xấu sau khi Nghị quyết 42/2017/QH14 hết hiệu lực.

Ngân hàng gặp khó khi tài sản bảo đảm bị kê biên

Theo Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC), từ ngày 31.12.2023, khi Nghị quyết 42/2017/QH14 hết hiệu lực, các quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm cũng không còn hiệu lực. Điều này khiến ngân hàng và tổ chức xử lý nợ gặp khó khăn trong thu hồi tài sản thế chấp khi khách hàng không hợp tác.

Hiện nay, khi một người phải thi hành án và không có tài sản khác để thi hành, tài sản thế chấp tại ngân hàng có thể bị kê biên để thực hiện nghĩa vụ khác (như cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại). Trước đây, Nghị quyết 42 cho phép ngân hàng được ưu tiên xử lý tài sản thế chấp để thu hồi nợ, nhưng nay quy định này chưa được luật hóa, khiến ngân hàng có nguy cơ mất quyền thu tài sản vào tay cơ quan thi hành án.

Theo VAMC, khi ngân hàng mất quyền thu giữ tài sản bảo đảm, việc xử lý nợ xấu càng trở nên khó khăn, mất nhiều thời gian và chi phí kiện tụng. Điều này khiến dòng vốn của ngân hàng bị ứ đọng, ảnh hưởng đến khả năng cho vay mới, từ đó gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân khi tiếp cận vốn.

Đề xuất luật hóa để bảo vệ quyền lợi ngân hàng

Từ thực tế trên, NHNN đề xuất bổ sung quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm vào Luật Các TCTD sửa đổi, với các nội dung chính:

Tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu sẽ không bị kê biên để thực hiện nghĩa vụ khác, trừ trường hợp liên quan đến cấp dưỡng hoặc bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe.

Chỉ được kê biên nếu ngân hàng đồng ý bằng văn bản.

Tài sản bảo đảm vẫn thuộc quyền xử lý của ngân hàng, giúp ngân hàng chủ động thu hồi nợ thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào quá trình thi hành án.

Theo NHNN, quy định này giúp ngân hàng xử lý nợ xấu nhanh hơn, giảm rủi ro tài chính và hạn chế các tranh chấp kéo dài liên quan đến tài sản bảo đảm. Đồng thời, điều này cũng giúp hệ thống ngân hàng có thêm khả năng hạ lãi suất cho vay, hỗ trợ nền kinh tế phát triển.

VAMC kiến nghị luật hóa quy định bán nợ xấu có tài sản bị kê biên

Bên cạnh quyền thu giữ tài sản bảo đảm, VAMC cũng đề xuất luật hóa quy định cho phép ngân hàng bán nợ xấu có tài sản bảo đảm đang bị kê biên.

Theo Điều 13 Nghị quyết 42, các tổ chức tín dụng (TCTD) được phép bán khoản nợ xấu có tài sản bảo đảm đang bị kê biên cho VAMC hoặc tổ chức mua bán nợ. Tuy nhiên, quy định này không được đưa vào Luật Các TCTD 2024, dẫn đến việc ngân hàng không thể bán các khoản nợ xấu có tài sản bị kê biên.

Theo VAMC, nếu ngân hàng được phép bán khoản nợ xấu có tài sản bị kê biên, VAMC sẽ kế thừa toàn bộ quyền và nghĩa vụ chủ nợ của ngân hàng, bao gồm quyền tiếp tục xử lý tài sản bảo đảm qua con đường tố tụng và thi hành án. Việc luật hóa quy định này sẽ giúp tăng tính linh hoạt trong xử lý nợ xấu, đồng thời tạo điều kiện để các tổ chức mua bán nợ có thêm lựa chọn trong việc tiếp nhận và xử lý các khoản nợ xấu.

VAMC nhấn mạnh, nếu quy định này không được đưa vào luật, cả ngân hàng lẫn VAMC đều mất đi một công cụ quan trọng trong xử lý nợ xấu, khiến quá trình xử lý nợ trở nên chậm chạp, kéo dài và tốn kém hơn.

Luật hóa để bảo vệ hệ thống tài chính

Theo NHNN, việc luật hóa các quy định trên sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của ngân hàng, giảm nợ xấu và đảm bảo dòng vốn được luân chuyển hiệu quả hơn. Đồng thời, việc này cũng giúp giữ ổn định hệ thống tài chính, giảm áp lực lên hệ thống tòa án và thi hành án.

Hiện đề xuất này vẫn trong quá trình lấy ý kiến, trước khi được xem xét đưa vào luật. Nếu được thông qua, đây sẽ là bước tiến quan trọng giúp ngân hàng xử lý nợ xấu nhanh hơn, hạn chế tranh chấp và tạo môi trường tín dụng minh bạch, hiệu quả hơn.

https://laodong.vn/kinh-doanh/de-xuat-luat-hoa-quy-dinh-ngan-hang-duoc-thu-giu-tai-san-1478058.ldo

Quốc Huy (BÁO LAO ĐỘNG)