Cảng miễn thuế thúc đẩy Việt Nam thành trung tâm logistics
Là giải pháp đột phá, có thể thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư quốc tế, mô hình Cảng miễn thuế được kỳ vọng giúp Việt Nam trở thành trung tâm logistics lớn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong tương lai.
Tàu biển vào bốc xếp hàng tại Cảng Cái Mép - Thị Vải (TP Phú Mỹ, Bà Rịa - Vũng Tàu). Ảnh: Khánh Nam
Cảng miễn thuế gắn với khu thương mại tự do
Khu thương mại tự do (Free-trade Zone - FTZ) là một loại đặc khu kinh tế, nơi hàng hóa được nhập khẩu, lưu trữ, xử lý, sản xuất hoặc gia công trước khi xuất khẩu với ưu đãi hải quan và thường miễn thuế. FTZ thường đặt tại cảng biển, sân bay lớn hoặc cửa ngõ quốc gia, tận dụng lợi thế thương mại.
Phát biểu tại hội thảo chuyên đề trong khuôn khổ Diễn đàn Logistics Việt Nam 2024 tổ chức vào tháng 12.2024 tại Bà Rịa - Vũng Tàu, ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương - nhận định, FTZ là mô hình hiệu quả giúp thúc đẩy xuất nhập khẩu và phát triển logistics. "Các khu thương mại tự do cung cấp cơ chế thông thoáng, giúp doanh nghiệp hưởng lợi từ chính sách miễn giảm thuế và giảm rào cản thủ tục hành chính" - ông Sơn nhấn mạnh.
Hiện nay, một số địa phương có điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý, cảng biển, cơ sở hạ tầng để nghiên cứu xây dựng khu thương mại tự do gắn với Cảng biển miễn thuế như: TPHCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đà Nẵng…
Trao đổi với Báo Lao Động về mô hình Cảng miễn thuế tại Đà Nẵng, ông Vũ Quang Hùng - Trưởng ban Quản lý Khu công nghệ cao và Các khu công nghiệp - đơn vị được giao quản lý, xây dựng Khu thương mại tự do Đà Nẵng - cho biết: "Hiện, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp liên quan đang trong quá trình nghiên cứu...".
Theo ông Hùng, Đà Nẵng có nhiều lợi thế sẵn có như vị trí trung tâm Việt Nam, cảng biển nước sâu Liên Chiểu và sân bay quốc tế, thuận lợi cho giao thương. Cảng Liên Chiểu đang được đẩy nhanh tiến độ, dự kiến hoàn thành năm 2025. Khu thương mại tự do Đà Nẵng sẽ gồm khu sản xuất, trung tâm logistics và khu thương mại - dịch vụ. Quốc hội đã thông qua cơ chế đặc thù, cho phép thành lập khu thương mại tự do với nhiều ưu đãi về thuế, phí và đất đai.
Bà Rịa - Vũng Tàu đang triển khai đề án "Khu thương mại tự do gắn với cảng biển Cái Mép Hạ" tại TP Phú Mỹ. Ngày 18.2.2025, UBND tỉnh ký Bản ghi nhớ với Tập đoàn DP World (UAE) để hợp tác phát triển. DP World sẽ chia sẻ kinh nghiệm về thiết kế, vận hành FTZ, phát triển cảng mới và khu công nghiệp - thương mại - dịch vụ bên trong FTZ.
Tàu biển vào bốc xếp hàng tại cảng biển ở khu vực Cái Mép - Thị Vải. Ảnh: Thành An
Thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững
Ông Vũ Quang Hùng - Trưởng ban Quản lý Khu công nghệ cao và Các khu công nghiệp Đà Nẵng - cho rằng, mô hình cảng miễn thuế kết hợp khu thương mại tự do, cảng hàng không quốc tế và cảng Liên Chiểu sẽ giúp Đà Nẵng trở thành trung tâm logistics và thương mại khu vực, thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Đây là một chiến lược tổng thể nhằm tạo ra một hệ sinh thái đầu tư nước ngoài hấp dẫn, thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố. Các mô hình này hoạt động và tác động đến hệ sinh thái đầu tư tại Đà Nẵng.
Đà Nẵng có nhiều lợi thế để phát triển cảng miễn thuế nhưng cần hoàn thiện thêm điều kiện để hoạt động hiệu quả. Để mô hình này trở thành động lực kinh tế, thành phố cần quy mô đủ lớn, tích hợp công nghiệp công nghệ cao, hậu cần cảng và logistics, qua đó nâng cao cạnh tranh và thu hút đầu tư nước ngoài.
Phát triển cảng miễn thuế, nâng tầm logistics Việt Nam
Tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương ngày 24.2, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sự cần thiết của việc thúc đẩy kinh tế từ cả phía cung và cầu, đồng thời tháo gỡ rào cản, nút thắt để tạo điều kiện phát triển, đặc biệt cho kinh tế tư nhân. Một trong những định hướng quan trọng được Tổng Bí thư gợi mở là xây dựng mô hình “Cảng miễn thuế” nhằm đưa Việt Nam trở thành trung tâm logistics lớn.
* UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, với công suất Cái Mép - Thị Vải dự kiến đạt 12,8 triệu TEU năm 2030 và 34,5-41,4 triệu TEU giai đoạn 2030-2050, Trung tâm logistics Cái Mép Hạ là nhu cầu cấp thiết. Việc nghiên cứu khu thương mại tự do sau cảng, quy hoạch khu phi thuế quan, kho bãi, trung tâm phân phối sẽ giúp Cái Mép - Thị Vải phát huy vai trò trung chuyển quốc tế, đưa Bà Rịa - Vũng Tàu trở thành trung tâm logistics khu vực.
Ông Phạm Anh Tuấn - Tổng Giám đốc Công ty CP Tư vấn Thiết kế Cảng - Kỹ thuật biển (Portcoast) - cho rằng, hiện nay phần lớn lượng hàng hóa xuất khẩu vẫn đang thực hiện các công đoạn khai thác tại ICD (cảng cạn) ở các tỉnh khác, sau đó vận chuyển, đưa lên tàu mẹ tại khu vực Cái Mép - Thị Vải. Do đó, việc hình thành FTZ sẽ tháo gỡ được các vướng mắc trên, giúp tiết kiệm được rất nhiều chi phí.
Ông Phạm Anh Tuấn nhận định, với vai trò trung chuyển hàng hóa khu vực và quốc tế, khu thương mại tự do là phần không thể thiếu của cảng cửa ngõ trung chuyển Cái Mép - Thị Vải.
* Ông Nguyễn Minh Tuấn - Giám đốc Trung tâm điều hành, Cảng Quốc tế Tân Cảng - Cái Mép (TCIT) - cho biết, hiện nay, thí điểm cảng mở đang được triển khai tại Cái Mép - Thị Vải để gia tăng, tối ưu hóa công suất khai thác, giảm chi phí logistic cho hàng hóa xuất nhập khẩu...
Đây là bước đầu để tiến tới hình thành khu thương mại tự do ở khu vực Cái Mép - Thị Vải, với các mô hình trung tâm logistics, mô hình cảng miễn thuế... Tuy nhiên, còn cần thêm các yếu tố mang tính đột phá thực chất, giúp liên thông hàng hóa, liên thông kết nối giữa các cảng với nhau. Ông Nguyễn Minh Tuấn nêu quan điểm, để phát triển khu thương mại tự do, cần không gian chung liên kết giữa các cảng nhưng tách biệt với khu sản xuất. Đây là bài toán quan trọng khi hình thành khu thương mại tự do tại Cái Mép - Thị Vải.
https://laodong.vn/kinh-doanh/cang-mien-thue-thuc-day-viet-nam-thanh-trung-tam-logistics-1471629.ldo
NHÓM PV (BÁO LAO ĐỘNG)