Ngành Thuế là một trong các cơ quan nhà nước đi đầu trong việc ứng dụng CNTT đáp ứng yêu cầu công tác quản lý thuế với dịch vụ khai thuế điện tử được triển khai từ năm 2009, nộp thuế điện tử năm 2014, hoàn thuế điện tử năm 2017 và tích hợp trên một hệ thống Dịch vụ Thuế điện tử (eTax) từ năm 2018.

Việc triển khai dịch vụ thuế điện tử đã giúp doanh nghiệp, người dân tiết kiệm chi phí, thời gian trong thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước, góp phần minh bạch trong công tác quản lý thuế.

Lấy người nộp thuế (NNT) làm trung tâm để phục vụ

Với phương châm lấy NNT làm trung tâm để phục vụ, ngành Thuế tiếp tục triển khai các nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng đạt kết quả tốt, được Chính phủ, xã hội, doanh nghiệp và người dân ghi nhận:

- Triển khai Hoá đơn điện tử trên phạm vi toàn quốc theo quy định của Luật Quản lý thuế từ tháng 7/2022: Ngành Thuế đã xây dựng hệ thống CNTT hiện đại, áp dụng công nghệ 4.0 để đáp ứng việc tiếp nhận, lưu trữ, xử lý, khai thác toàn bộ dữ liệu hoá đơn đã được sử dụng. Tính đến hết tháng 11/2024, hệ thống Hoá đơn điện tử của Tổng cục Thuế đã tiếp nhận và xử lý hơn 11,2 tỷ hoá đơn.

- Triển khai Cổng Thông tin điện tử dành cho Nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN) hỗ trợ thực hiện đăng ký, kê khai, nộp thuế trực tiếp từ bất cứ đâu trên thế giới. Kết quả đến nay, đã có 116 NCCNN thực hiện đăng ký, kê khai và nộp thuế qua Cổng NCCNN đến từ nhiều quốc gia như Hoa Kỳ, Singapore, Ireland, Anh… Tổng số thuế các NCCNN đã nộp trong năm 2024 là 8.677 tỷ VNĐ.

- Triển khai Cổng tiếp nhận thông tin Thương mại điện tử (TMĐT) tiếp nhận thông tin của doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh trên các sàn TMĐT với kết quả đến nay có 439 sàn TMĐT gửi thông tin đến cơ quan thuế.

- Triển khai dịch vụ thuế điện tử (eTax) dành cho doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc nhằm cung cấp dịch vụ công trực tuyến với 99,93% doanh nghiệp đang hoạt động đã đăng ký, sử dụng. Trong năm 2024 (tính đến hết tháng 11/2024), hệ thống eTax đã tiếp nhận và xử lý 15.546.355 hồ sơ thuế điện tử. Các doanh nghiệp đã nộp tiền thuế thông qua 4.627.209 giao dịch nộp thuế điện tử với số tiền là trên 886.475 tỷ đồng.

- Triển khai mở rộng Dịch vụ Thuế điện tử dành cho cá nhân trên thiết bị di động thông minh (eTax Mobile) có kết nối xác thực định danh với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đến nay, đã có hơn 4 triệu tài khoản đăng ký sử dụng dịch vụ này và hơn 10 triệu lượt đăng nhập vào hệ thống bằng tài khoản định danh điện tử (VNeID).

- Kết nối với Bộ Công an để trao đổi, sử dụng thông tin tại CSDL quốc gia về dân cư, trao đổi thông tin với Bộ Công thương về dữ liệu thương mại điện tử, Bộ Kế hoạch và Đầu tư về đăng ký doanh nghiệp, hợp tác xã, cá nhân, hộ cá nhân kinh doanh, Bộ Tài nguyên và Môi trường về liên thông nộp lệ phí trước bạ nhà đất, Bộ Công an về liên thông nộp lệ phí trước bạ ô tô, xe máy...

Có thể nói, chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước nói chung và trong ngành Thuế nói riêng là quá trình chuyển đổi các hoạt động và dịch vụ từ hình thức truyền thống sang hình thức điện tử, số hóa,… Chuyển đổi số giúp tăng cường hiệu quả, giảm thiểu thủ tục hành chính, nhanh chóng cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân và doanh nghiệp. Quá trình chuyển đổi số tại cơ quan thuế đã mang lại nhiều lợi ích như nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp, tiết kiệm thời gian, chi phí, cải thiện sự minh bạch và hiệu quả của quy trình quản lý thuế.

Ngày 23.4.2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 508/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030.

Trong đó, mục tiêu đặt ra đối với ngành Thuế đến năm 2030 là “Xây dựng ngành Thuế Việt Nam hiện đại, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; công tác quản lý thuế, phí và lệ phí thống nhất, minh bạch, chuyên sâu, chuyên nghiệp theo phương pháp quản lý rủi ro, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ của người dân và doanh nghiệp; đồng thời trọng tâm của công tác quản lý thuế dựa trên nền tảng thuế điện tử và ba trụ cột cơ bản: thể chế quản lý thuế đầy đủ, đồng bộ, hiện đại, hội nhập; nguồn nhân lực chuyên nghiệp, liêm chính, đổi mới; công nghệ thông tin hiện đại, tích hợp, đáp ứng yêu cầu quản lý thuế trong bối cảnh nền kinh tế số”.

Định hướng của Chính phủ đã đặt ra cơ hội mới và các thách thức đối với ngành Thuế và đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

Yêu cầu này đòi hỏi sự thay đổi tổng thể và toàn diện về cách thức làm việc, đưa toàn bộ hoạt động của cơ quan thuế lên môi trường số, đổi mới mô hình hoạt động, thay đổi cách thức cung cấp dịch vụ dựa trên công nghệ số và dữ liệu gồm:

Phát triển hạ tầng số; phát triển các nền tảng số; phát triển dữ liệu số; đưa các hoạt động mới của cơ quan thuế lên môi trường số như làm việc từ xa, giám sát, kiểm tra thanh tra trên môi trường số; ra quyết định dựa trên dữ liệu; phát triển trợ lý ảo, tích hợp chung các nền tảng số quốc gia, ưu tiên triển khai công nghệ đám mây,…

Trong năm 2024 và các năm tiếp theo, ngành Thuế tiếp tục phát triển hệ thống công nghệ thông tin tích hợp, tập trung, đảm bảo lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, công khai minh bạch, hiệu quả, tăng tốc độ xử lý công việc, giảm chi phí hoạt động, cũng như đảm bảo tính đồng bộ, hiệu quả của quản lý nhà nước; Cung cấp các dịch vụ thuế số và các dữ liệu điện tử để tạo thuận lợi cho người nộp thuế, góp phần nâng cao xếp hạng của Việt Nam về mức độ đơn giản, thuận lợi về thuế; Xây dựng các nền tảng tích hợp, nền tảng dữ liệu lớn để cung cấp thông tin đầy đủ cho việc chỉ đạo điều hành, kết nối trao đổi thông tin liên thông giữa các cơ quan quản lý Nhà nước, hỗ trợ công tác quản lý thuế, quản lý rủi ro thuế và hoạch định chính sách; Phát triển hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin, trang thiết bị tiên tiến, hiện đại, đồng bộ, đảm bảo vận hành liên tục, hiệu quả, an toàn thông tin và bảo mật dữ liệu theo định hướng Chính phủ điện tử và Chính phủ số.

Đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ số

Trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ngành Thuế tiếp tục đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ số mới trong hoạt động quản lý thuế và tập trung triển khai một số giải pháp, nhiệm vụ cụ thể sau:

- Xây dựng và triển khai hệ thống Quản lý thuế tích hợp, tập trung đáp ứng tái thiết kế quy trình nghiệp vụ trên nền tảng kiến trúc hiện đại, ứng dụng công nghệ mới về trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn,… với các yêu cầu sau:

+ Xây dựng mô hình tổng thể tái thiết kế các quy trình nghiệp vụ theo luồng công việc, đảm bảo mức độ liên kết và tích hợp giữa các quy trình cũng như khả năng ứng dụng công nghệ thông tin nhằm hỗ trợ tự động hóa tối đa theo luồng xử lý công việc.

+ Xây dựng ứng dụng CNTT đáp ứng yêu cầu quản lý thu thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số.

+ Phát triển hệ thống ứng dụng phân tích dữ liệu và quản lý rủi ro đáp ứng yêu cầu quản lý thuế theo phương pháp ứng dụng công nghệ mới nhằm nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan thuế, hỗ trợ công tác quản lý thuế trên nền ứng dụng phân tích dữ liệu lớn, máy học và áp dụng trí tuệ nhân tạo.

+ Xây dựng kho CSDL về thuế trên nền tảng tích hợp và nền tảng dữ liệu lớn để cung cấp thông tin đầy đủ cho việc chỉ đạo điều hành, kết nối trao đổi thông tin phục vụ công tác quản lý thuế và quản lý tuân thủ; Kết nối trao đổi thông tin với các đơn vị, Bộ ngành (Bộ Công an, Bộ KHĐT, Bộ TNMT, NHTM, Văn phòng công chứng,…) để thu thập, xây dựng CSDL thông tin đầy đủ về NNT (gồm các thông tin kết nối với CSDL quốc gia về dân cư, sổ hộ khẩu điện tử, thông tin về đăng ký doanh nghiệp, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giao dịch mua bán bất động sản, chứng từ nộp thuế,…). Đây là cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm các chỉ tiêu kê khai của NNT (chỉ phải kê khai thông tin một lần khi làm việc với cơ quan quản lý nhà nước).

- Cung cấp dịch vụ thuế số cho người nộp thuế giúp tăng trải nghiệm cho người nộp thuế và người dân về các dịch vụ điện tử, dịch vụ số do cơ quan thuế cung cấp, bao gồm:

+ Tiếp tục triển khai các dịch vụ công trực tuyến toàn trình nhằm hỗ trợ NNT thực hiện các thủ tục hành chính thuế; Cung cấp dịch vụ một cửa điện tử trên cơ sở tích hợp giữa các ứng dụng, kết nối, liên thông dữ liệu với các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức và đơn vị trung gian.

+ Cung cấp các dịch vụ hỗ trợ NNT theo hướng tự động, áp dụng kỹ thuật, công nghệ tiên tiến với các mô hình trả lời tự động, hỗ trợ NNT tra cứu, tiếp nhận chủ động các thông báo của cơ quan thuế qua các phương tiện điện tử; tự động cung cấp cho NNT các thông tin về pháp luật thuế, giao dịch về thuế, thông báo, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thuế cho NNT.

- Triển khai hạ tầng kỹ thuật đảm bảo an toàn an ninh cho hệ thống CNTT ngành Thuế theo định hướng chuyển đổi số

+ Kiến trúc nền tảng hạ tầng kỹ thuật được chuyển đổi theo hướng dịch vụ nhằm đáp ứng yêu cầu về triển khai, nâng cấp, mở rộng nhanh chóng, linh hoạt, vừa duy trì vận hành, vừa phát triển nâng cấp.

+ Phát triển hạ tầng kỹ thuật theo xu hướng công nghệ điện toán đám mây nhằm cung cấp một nền tảng hạ tầng kỹ thuật linh hoạt, ổn định, đơn giản hóa quá trình quản lý, cấp phát tài nguyên hệ thống, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên hệ thống. Phát triển hạ tầng Internet vạn vật và các công nghệ số mới trong xây dựng các ứng dụng, dịch vụ phục vụ công tác quản lý thuế.

+ Xây dựng hệ thống an toàn thông tin theo hướng bảo vệ dữ liệu nhà nước, dữ liệu của người dùng thông qua việc sử dụng định danh số để bảo đảm xác định chính xác người truy cập dữ liệu./.

Tham luận của ông Phạm Quang Toàn - Cục trưởng Cục CNTT - Tổng cục thuế - Bộ Tài chính tại "Hội thảo Thuế và nền tài chính lành mạnh cho sự phát triển bền vững"

https://laodong.vn/kinh-doanh/cuc-truong-cuc-cntt-tong-cuc-thue-lay-nguoi-nop-thue-lam-trung-tam-de-phuc-vu-1436970.ldo

Phạm Quang Toàn - Cục trưởng Cục CNTT - Tổng cục thuế - Bộ Tài chính