Chỉ còn chưa đầy 20 ngày nữa, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 sẽ có hiệu lực. Tuy nhiên, đến nay chưa có nghị định nào hướng dẫn thực hiện luật này.

Trong email gửi đến chuyên mục Tư vấn pháp luật của Báo Lao Động, bạn đọc có tranvanminhxxx@gmail hỏi: Tôi là nam, sinh tháng 6.1964, tháng 9.2025 đủ tuổi nghỉ hưu. Tôi đã đóng BHXH được 10 năm 10 tháng và thất nghiệp từ năm 2023 đến nay. Tôi có được đóng BHXH một lần cho đủ số năm còn thiếu để hưởng lương hưu hay không?

Đây không phải là trường hợp duy nhất hỏi về vấn đề này. Tại hội nghị đối thoại doanh nghiệp tháng 5.2025 về những điểm mới, thay đổi chính sách BHXH, BHYT, BHTN do BHXH TPHCM (nay là BHXH khu vực XXVII) tổ chức, cũng có những trường hợp nêu câu hỏi, nếu người lao động (NLĐ) đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng mới đóng BHXH 9 năm, thì có được đóng BHXH một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu ngay không?

Theo quy định của Luật BHXH 2014 (có hiệu lực đến ngày 30.6.2025) và các văn bản pháp luật liên quan, người đã đủ tuổi nghỉ hưu mà còn thiếu tối đa không quá 10 năm đóng BHXH, thì có thể đóng BHXH tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu để đủ điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu (20 năm) được hưởng lương hưu ngay.

Với quy định này, thì trường hợp thứ nhất sẽ đủ điều kiện để đóng BHXH một lần cho những năm còn thiếu để được hưởng lương hưu ngay, còn trường hợp thứ hai thì không được.

Tuy nhiên, kể từ ngày 1.7.2025, khi Luật BHXH 2024 có hiệu lực, thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu đã rút xuống chỉ còn 15 năm. Như vậy, nếu áp dụng quy định cho phép người đã đủ tuổi nghỉ hưu đóng BHXH một lần cho những năm còn thiếu (tối đa 10 năm) để đủ điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu (15 năm) được hưởng hưởng lương hưu ngay thì cả hai trường hợp trên đều có thể áp dụng được.

Mặc dù Luật BHXH 2024 đã có quy định cho phép NLĐ đóng BHXH một lần cho thời gian đóng BHXH còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu, nhưng đến nay chưa có nghị định hướng dẫn, nên cơ quan BHXH chưa biết thực hiện thế nào.

Luật gia Lê Trọng San - Hội Luật gia TPHCM - cho biết, thực tiễn khi áp dụng quy định nêu trên, đã có hàng chục nghìn người được hưởng lương hưu, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

“Cần sớm có hướng dẫn về việc cho phép người đã đủ tuổi nghỉ hưu đóng BHXH một lần cho những năm còn thiếu để đủ điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu (15 năm) để được hưởng lương hưu ngay” - luật gia San kiến nghị.

Theo quy định tại Điểm m, Khoản 1, Điều 2, Luật BHXH 2024, thì chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ là một đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc.

Theo BHXH khu vực XXVII, hiện nay, chỉ riêng TPHCM đã có khoảng trên 200.000 hộ kinh doanh, đây là một con số rất lớn. Thế nhưng số hộ kinh doanh này thuộc nhiều loại (nộp thuế theo phương pháp kê khai, nộp thuế khoán…). Mặc dù từ ngày 1.6, đã có quy định bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh có doanh thu lớn hằng năm (từ 1 tỉ đồng trở lên - PV), nhưng chưa có hướng dẫn chủ hộ kinh doanh loại nào phải đóng BHXH bắt buộc và cơ quan BHXH cũng phải chờ hướng dẫn cụ thể.

https://laodong.vn/cong-doan/luat-bhxh-2024-sap-co-hieu-luc-van-chua-co-nghi-dinh-huong-dan-1523119.ldo

Nam Dương (báo lao động)