Ngân hàng, doanh nghiệp sẽ được phép sản xuất vàng miếng
Ngân hàng Nhà nước đề xuất cho phép ngân hàng, doanh nghiệp đủ điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu và trực tiếp sản xuất vàng miếng. Cơ chế mới kỳ vọng tăng cạnh tranh, minh bạch hóa thị trường vàng.
“Cơ chế này giúp minh bạch hóa hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng miếng” - ông Đào Xuân Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước - cho biết. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Ngân hàng Nhà nước đang hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Một trong những điểm nổi bật là cho phép tổ chức tín dụng, doanh nghiệp đáp ứng điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu và trực tiếp sản xuất vàng miếng, thay vì chỉ duy trì cơ chế một thương hiệu vàng như hiện nay.
Chia sẻ với Lao Động, ông Đào Xuân Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước - cho biết, căn cứ vào tình hình kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ và diễn biến của thị trường vàng trong từng thời kỳ, Ngân hàng Nhà nước sẽ cấp hạn mức cụ thể cho các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng đủ điều kiện nhập khẩu vàng nguyên liệu. Trên cơ sở đó, các đơn vị được cấp phép sẽ được tham gia sản xuất vàng miếng và cung ứng cho thị trường.
Dự thảo cũng quy định rõ trách nhiệm của các doanh nghiệp được cấp phép. Các đơn vị này phải công bố tiêu chuẩn áp dụng về khối lượng, hàm lượng vàng của sản phẩm, đồng thời xây dựng hệ thống thông tin lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng miếng. Những dữ liệu này phải được kết nối để cung cấp cho cơ quan quản lý Nhà nước khi có yêu cầu.
Khi cơ chế mới được triển khai, thị trường sẽ có thêm nhiều thương hiệu vàng miếng do doanh nghiệp và ngân hàng sản xuất. Điều này không chỉ tạo sự cạnh tranh mà còn giúp người dân có thêm lựa chọn, đồng thời kỳ vọng làm thu hẹp khoảng cách chênh lệch giá vàng giữa các thương hiệu, giữa thị trường trong nước và quốc tế. Dự thảo cũng yêu cầu giao dịch vàng miếng phải thực hiện qua tài khoản và sử dụng hóa đơn điện tử để tăng tính minh bạch và truy xuất dòng tiền, góp phần kiểm soát hiệu quả thị trường.
Với hoạt động sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ, Ngân hàng Nhà nước cho hay, hiện nay có khoảng hơn 6.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực này, nhưng phần lớn có quy mô vốn nhỏ. Qua tổng kết thực hiện Nghị định 24, nhiều doanh nghiệp đã kiến nghị cho phép mở rộng đối tượng được nhập khẩu vàng nguyên liệu để đáp ứng nhu cầu sản xuất trong nước.
Ông Đào Xuân Tuấn chia sẻ: "Dự thảo mới sẽ quy định chỉ các doanh nghiệp và tổ chức tín dụng đủ điều kiện sản xuất vàng miếng mới được cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu. Sau đó, các đơn vị này sẽ bán lại nguyên liệu cho các doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ".
Theo ông, cách làm này giúp kiểm soát được đầu vào của thị trường, đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong ngành có thêm nguồn cung hợp pháp để phát triển sản xuất.
Các đơn vị được cấp phép cũng phải tuân thủ các yêu cầu về công khai, minh bạch trong hoạt động nhập khẩu và phân phối vàng nguyên liệu. Hệ thống thông tin lưu trữ, kết nối dữ liệu sẽ được thiết lập đồng bộ nhằm phục vụ công tác thanh tra, giám sát của cơ quan quản lý Nhà nước.
Việc sửa đổi Nghị định 24 theo hướng mở rộng đối tượng được tham gia sản xuất và nhập khẩu vàng, đồng thời siết chặt cơ chế giám sát, được kỳ vọng sẽ tạo bước ngoặt cho thị trường vàng Việt Nam. Thị trường sẽ từng bước chuyển từ mô hình độc quyền sang cạnh tranh lành mạnh, minh bạch và ổn định hơn.
Giải bài toán vàng không chỉ dừng ở việc bỏ độc quyền
Theo TS Châu Đình Linh - chuyên gia kinh tế, giá vàng thế giới tăng hơn 26% chỉ trong nửa đầu năm 2025, mức cao nhất kể từ năm 2010, đã kéo theo một làn sóng đầu cơ tại Việt Nam. Thị trường vàng trong nước rơi vào trạng thái quá tải cung - cầu, chênh lệch giá với thế giới có thời điểm gần 20 triệu đồng/lượng. Điều này cho thấy mô hình quản lý vàng hiện nay đã bộc lộ nhiều hạn chế, đặc biệt là tính thiếu minh bạch và không liên thông với thị trường quốc tế.
TS Linh cho rằng, việc sửa đổi Nghị định 24 theo hướng bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng là cần thiết nhưng chưa đủ. Nếu không kiểm soát chặt khâu triển khai, nguy cơ thị trường rơi vào trạng thái cạnh tranh hình thức, nơi một số nhóm có lợi thế tiếp tục chi phối cung ứng là hoàn toàn có thể xảy ra.
Bên cạnh việc cấp phép cho doanh nghiệp đủ điều kiện, ông đề xuất cần áp dụng song song các công cụ thuế và kiểm soát giao dịch để hạn chế đầu cơ, đồng thời tăng vai trò của hệ thống dữ liệu kết nối giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Chỉ khi đảm bảo minh bạch toàn bộ chuỗi - từ nhập khẩu đến giao dịch cuối cùng - thì thị trường vàng mới có thể ổn định thực sự và tránh bị thao túng trong những thời điểm nhạy cảm.
https://laodong.vn/kinh-doanh/ngan-hang-doanh-nghiep-se-duoc-phep-san-xuat-vang-mieng-1522378.ldo
Minh Ánh (BÁO LAO ĐỘNG)